خودفرمانروایی در گفتگو

انتشارات نگاه معاصر منتشر کرد:
در نگاه او، تاریخ از پیش ساخته نشده که جبراً به سوی خاصی پیش رود و کسی آن را کشف کند. جامعه را انسان‌ها می‌آفرینند و انسان نیز خود را از نو می‌آفریند، معنا و ارزش‌هایش را خود می‌آفریند، نابود می‌کند و در اوضاع خاصی بازسازی رخ می‌دهد. او نظریه پرداز «خودفرمانروایی» است. این نظریه در جست وجوی تحول جهان است، درعین حال که «خود» دائم تحول پیدا می‌کند؛ «آموزگار آموزش می‌بیند»؛ در جست وجوی آفرینش دائم، بدون آنکه این آفرینش «به شکل انعطاف ناپذیری تعیّن یابد.» جامعه خودفرمانروا «جامعه‌ای است که این امکان را برای انسان‌ها فراهم می‌آورد تا معنایی که می‌خواهند به زندگیشان بدهند.» این معنا، زمینه و شرایط خود فرمانروایی انسان‌ها را ایجاد می‌کند تا دوری ورزند از استثمار، از خودبیگانگی، بی‌اعتنایی و حماقت در اثر تشنگی فزاینده برای زندگی و رفاه مادی و نابودی طبیعت. این خودفرمانروایی فردی و جمعی، فقط و فقط، در جامعه و نظام اجتماعی-سیاسی دموکراتیک ممکن می‌شود که خود انسان‌ها قانون گذار باشند و هر قانونی را که وضع می‌کنند، از خود بپرسند: آیا قانون بهتری هم می‌توان وضع کرد؟ قانون، بیرون از خود جامعه وضع نمی‌شود و آن هم یک بار برای همیشه. در چنین جامعه‌ای، افراد در کنار حقوق، مسئولیت نیز دارند و باید پیامدهای انتخاب‌های خود را بپذیرند.