پوست در بازی

باور نکنید!

باورها و عقاید ما درباره جهان و مفاهیم عمیقی مانند زندگی، عدالت، موفقیت، خوشبختی، حق و… به‌شدت متأثر از کلیشه‌ها و ذهنیت عمومی مشترک ما با دیگر مردمان جهان است. ممکن است ما سال‌ها با این باورها زندگی کنیم و هر چیزی را با عینک آن‌ها ببینیم و در نهایت با ایمان به آن‌ها و اثرگذاری‌شان زندگی را وداع گوییم. حتی اگر روزی ببینیم که این باورها در عرصه عمل جواب نمی‌دهند و همچنان مشکلات حل‌نشده بسیاری در جهان وجود دارند هم از آن‌ها عقب‌نشینی نکرده و تلاش می‌کنیم با دستاویز قرار دادن دیگر عوامل و علل ساختاری خارج از اراده خود وجود آن‌ها را توجیه کنیم.

غالباً فکر می‌کنیم اگر این مشکلات به وجود آمده‌اند و مدام بازتولید می‌شوند تقصیر افرادی است که باورهای عمومی مردم جهان را به چالش می‌کشند و نمی‌خواهند بر اساس آن‌ها اصلاحات درست را در شئون مختلف زیست اجتماعی به وجود آورند. نسیم نیکولاس طالب، نویسنده کتاب تحسین‌شده «پوست در بازی» از افرادی است که این‌گونه فکر نمی‌کند. او در این کتاب باورهای بنیادین و قدیمی را به چالش می‌کشد و درنهایت مخاطبان خود را هم قانع می‌کند که هر چیزی را آن‌گونه که می‌بینند نپذیرند.

آرمان‌هایی که قرار است عملی شوند

آدمی به داشتن امید به جامه عمل پوشاندن به اهداف و آرمان‌های خود زنده است. داشتن آرمان برای ساختن جهانی بهتر که در آن خبری از بسیاری از معضلات فردی و اجتماعی نباشد، به‌هیچ‌وجه امر نامطلوبی نیست. اما چه چیز باعث می‌شود به هنگام سخن گفتن از آرمان‌های افراد چندان توجهی به آن‌ها نمی‌کنیم و توصیه «آرمان‌گرا نباش!» تبدیل به گزاره‌ای غالب می‌شود؟

مسئله اصلی در اینجا قدم بعد از آرمان داشتن است و آن تلاش در جهت تحقق آرمان‌هاست. صرف سخن گفتن از آرمان‌ها بدون هیچ‌گونه سعی و تلاشی، ولو اندک و در حد خود، در جهت تحقق آن‌ها به‌تدریج آرمان‌ها را تبدیل به اموری گفتاری و روزمره می‌کند. اموری که صرفاً در حد گفتن حرف‌های زیبا باقی می‌مانند و اثری از تأثیر آن‌ها در بهبود شرایط بیرونی مشاهده نمی‌شود. نسیم نیکولاس طالب در کتاب «پوست در بازی» به این مسئله می‌پردازد.

این کتاب که بر مبنای دستاوردهای حوزه مدیریت ریسک، ریاضیات و احتمالات نوشته‌شده است به چگونگی درگیرشدن در فرایند بهبود وضعیت و پذیرفتن ریسک کنش‌های فردی و جمعی می‌پردازد. هر فرد در دفاع از عقاید و آرمان‌های خود می‌تواند انبوهی از گزاره‌ها، استدلال‌ها و نظریه‌ها را پشت هم ردیف کرده و به فرد پرسش‌کننده تحویل دهد. اما وقت عمل که فرامی‌رسد شاهد طرح انواع گزاره‌ها در جهت فرار از مسئولیت‌های فردی و جمعی هستیم. غالب افراد ناموفق در تحقق آرمان‌ها نمی‌خواهند مسئولیت کارهای خود را بپذیرند. آن‌ها مشکل را به ساختار متصل جهان بیرونی و عواملی خارج از اراده خود برمی‌گردانند.

نسیم نیکولاس طالب در «پوست در بازی» می‌گوید کسانی که بدون درگیرشدن در فرایند تغییر جهان بیرونی از این تغییر سخن می‌گویند راه را برای احمق‌ها و شیادان باز می‌کنند تا با فریب دیگران به شهرت، ثروت و قدرت برسند. آن‌ها در این صورت اصلاً برای اشتباهات و فریب‌کاری‌هایشان هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند چون فضای عمومی جامعه به صورت ضمنی و ناخودآگاه به حمایت از ایشان و کارهایشان برخاسته است. علم احتمالات و مدیریت ریسک به ما می‌گوید هر چه افراد بیشتری در «پوست در بازی» وارد شوند و مسئولیت خویشتن در تغییر شرایط را بر عهده گیرند، شاهد تقارن و موازنه بیشتر جهان و به اشتراک‌گذاری ریسک هستیم. در چنین شرایطی عدالت اجتماعی بسیار بهتر می‌توانند محقق شود.

اطلاعات ناکافی؛ ریسک بالا و البته پوست در بازی

نیکولاس نسیم طالب در «پوست در بازی» به مبحث عدم تقارن در اطلاعات هم می‌پردازد. غالباً این‌طور فرض می‌شود که در مبادلات اقتصادی و دیگر بده بستان‌های زندگی هر دو طرف از اطلاعات کامل درباره کیفیت و کمیت محصولات و سازوکارهای مبادله برخوردارند. نویسنده این مفروضه را به چالش می‌کشد و از چیزی تحت عنوان «عدم تقارن اطلاعات» سخن می‌گوید. عدم تقارن اطلاعات در کنار عدم تقارن ریسک به افزایش هزینه‌های اصلی و جانبی معاملات و پیچیده‌تر شدن آن‌ها منجر می‌شود. تنها کسی که می‌تواند از این فضا بهره برده و حاشیه سود خود را حفظ کند کسی است که سازوکارهای پنهان پشت واقعیت را تشخیص دهد و بر اساس آن‌ها عمل کند.

«پوست در بازی» چنین وظیفه‌ای را بر عهده دارد. تجربه نویسنده در مقام پژوهشگر حوزه مدیریت ریسک و احتمالات این اطمینان را به خواننده می‌دهد که وقت خود را بیهوده نگذرانده و از کتابی دقیق و کاربردی برای بهبود وضعیت زندگی خود بهره برده است.